توییت
به نام خدا
با سلام
سيستم فایل هر کامپيوتر، امکان ذخيره سازی فایل ها و اطلاعات را روی آن فراهم می سازد. هنگامی که از داخل برنامه واژه پرداز خود سندی را ذخيره می کنيد،
این سيستم فایل است که تعيين می کند سند چگونه و کجا ذخيره شود.
ابزارهای ذخيره سازی مانند فلاپی دیسک ها، دیسک های سخت، درایوهای Zip درایوهای ،CD-ROM و... تا قبل از اینکه سيستم عامل سيستم فایل را روی آنها تشکيل دهد، قابل استفاده نيستند.
سيستم فایلهای گوناگونی برای سيستم عامل های مختلف از جمله ویندوز و سيستم عاملهای مبتنی بر یونيکس و لينوکس ارائه
شده اند که در مورد ویندوز این سيستم فایلها عبارتند از :
انواع سيستم های فايل در ويندوز
1.FAT16 : در سيستم عامل داس استفاده می شد.
2.FAT32 : از ويندوز ٩۵ تا me استفاده می شد.
3.NTFS 4.0 : در سيستم هایnt 4.0 استفاده می شد.
4.NTFS های جدید : از ویندوز 2000 به بعد استفاده میشوند.
انواع سيستم های فايل در یونيکس و لينوکس
اما بحث اصلی ما درمورد سيستم فایلهای مبتنی برلينوکس است که برخی از آنها عبارتند از: ext2، ext3، xfs، reiserfs و غیره...
این سيستم فایل ها در جزئيات فنی دارای تفاوت هایی با هم هستند ولی از نظر ساختاری که ایجاد می کنند مشابه بوده و تفاوت
چندانی باهم ندارند. در این مقاله ما وارد جزئيات فنی هر نوع از سيستم فایلها نشده و تنها ساختار آنها را بررسی خواهيم کرد.
سيستم فایل یا درخت؟
سيستم فایل سيستم عامل های مبتنی بر یونيکس و لينوکس بصورت یک درخت وارونه پياده سازی شده است. در یونيکس و لينوکس دیگر شما چيزی به نام درایوهای A، C و ... ندارید.
تمام ابزارها و سيستم فایلها شاخه هایی از این درخت وارونه هستند. مرکز این درخت ریشه یا root نام دارد که بالاترین سطح سيستم فایل را تشکيل می دهد.
زیر ریشه، پوشه هایی قرار دارند که سایر قسمت های سيستم فایل را تشکيل می دهند . سيستم فایل از تعداد زیادی پوشه تشکيل شده است که این پوشه ها تقریبا در تمامی سيستم عامل های مبتنی بر یونيکس و لينوکس مشترک هستند.
اکنون به تشریح تک تک این شاخه ها پرداخته و در ميان آن توضيحات اضافه را به شما ارائه خواهم کرد.
پارتيشن ها
در سيستم فایل سيستم عامل های مبتنی بر لينوکس و یونيکس، دیسک های سخت می توانند پارتيشن های متعددی داشته باشند. در این صورت هر پارتيشن دارای یک نقطه اتصال یا mount point می باشد که در آن نقطه به درخت سيستم فایل متصل میشود. مثلا می توانيد اطلاعات کاربران سيستم را در یک پارتيشن جداگانه ذخيره نموده و نقطه اتصال آنراhomeتعيين کنيد که محل قرارگيری اطلاعات کاربران است و به همين ترتيب.
بخش های درخت سيستم فایل
اکنون به بررسی تک تک شاخه های سيستم فایل می پردازیم. توجه داشته باشيد که دسترسی به اکثر این شاخه ها فقط توسط کاربر
ریشه امکان پذیر است.
- شاخه bin : در این شاخه، دستورات سيستم عامل که برای تمام کاربران قابل دستيابی هستند و برخی دستورات مدیریتی سيستم قرار می گیرند.
- شاخه boot : این شاخه که می تواند در یک پارتيشن جداگانه بوده و به پوشه boot متصل شده باشد، حاوی برنامه راه نداز بوت سيستم عامل می باشد. مانند Lilo و Gurb
- شاخه dev : محل قرارگيری نقطه دسترسی های ابزارهای سخت افزاری است. مثلا تمام پورت ها، پارتيشن ها و... در اینجا دارای یک فایل هستند. برای مثال فایل dev/fd0 نشاندهنده فلاپی درایو سيستم است و به همين ترتيب. بسياری از برنامه های کاربردی از این فایلهای دسترسی برای خواندن و نوشتن داده ها بر روی ابزار مورد نظرشان استفاده می کنند. مثلا یک برنامه کاربردی فایل dev/fd0 را باز کرده و در ان مینویسد.در حقيقت اطلاعات روی درایو فلاپی و دیسکی که در آن قرار دارد، نوشته خواهد شد.
- شاخه etc : در این شاخه فایل های پيکربندی برنامه های سرویس دهنده و برخی فایلهای سيستمی دیگر قرار می گيرند. مثلا فایل پيکربندی سرویس دهنده وب آپاچی در سيستم های دبيان در etc/apache/http.conf قرار دارد و به همين ترتيب.
-شاخه home : در این شاخه دایرکتوری های خانگی کاربران سيستم و اطلاعات آنها قرار می گيرد. بهتر است این شاخه در یک پارتيشن جداگانه قرار گرفته و متصل شود. این کار حفاظت از داده های کاربران را بالاتر خواهد برد. ضمنا در صورت نياز به فرمت و نصب مجدد سيستم، اطلاعات کاربران دست نخورده باقی مانده و پس از نصب مجدد، کليه تنظيمات شخصی و اطلاعات آنها بدون تغيير باقی خواهند ماند.
- شاخه lib : این شاخه همانطور که از نام آن پيداست، محل قرار گيری فایل های کتابخانه برنامه ها است. این کتابخانه ها توسط برنامه های :lib -شاخه
کاربردی و ابزارهای برنامه نویسی بکار گرفته می شوند.
- شاخه mnt : این شاخه معمولا دارای زیرشاخه هایی مانند floppy و cdrom بوده و محل اتصال سنتی درایوهای فلاپی و CD-ROM می باشد. همچنين پارتيشن ها دیگر دیسک سخت را نيز می توانيد در این شاخه متصل نمایيد. البته اجباری به این کار وجود ندارد. مثلا در سيستم های مبتنی بر دبيان، درایوهای فلاپی و CD-ROM در شاخه floppy و cdrom که در زیر ریشه قرار دارند، متصل می شوند. اتصال و برداشتن اتصال پارتيشن ها و درایوها با استفاده از دستور mountصورت می گيرد. اشتراکات شبکه را نيز می توانيد در این شاخه متصل نمایید.
- شاخه proc : این شاخه یک سيستم فایل مجازی است که برخی اطلاعات مربوط به سيستم و هسته از آن قابل دستيابی می باشد. مثلا فایل version در این شاخه حاوی اطلاعات هسته سيستم عامل مانند نسخه آن و ... می باشد.
- شاخه sbin : دستورات و برنامه های مدیریتی سيستم در این شاخه قرار می گيرند که مخصوص کاربر root است.
- شاخه tmp : محل قرارگيری برخی فایلهای موقتی برنامه های کاربردی است.
- شاخه usr : بسياری از برنامه های کاربردی در این شاخه نصب می شوند. مثلا Xwindows در این شاخه قرار دارد. همچنين برخی دستورات و دستورات مدیریتی نيز در مسيرهای usr/bin و usr/sbin قرار میگیرند.
- شاخه var : این شاخه که معمولا در کامپيوترهای سرویس دهنده در یک پارتيشن جداگانه قرار می گيرد، مخصوص برنامه های سرویس دهنده ای مانند وب و FTP و بانکهای اطلاعاتی است. مثلا فایل های مربوط به یک وب سایت می توانند در var/www قرار گيرند. به دليل اینکه در برخی از حملات DOS
دیسک سخت سيستم با فایل های آشغال پر می شود، این شاخه را در یک پارتيشن جداگانه قرار می دهند که در صورت قرارگيری تحت حمله و پرشدن احتمالی دیسک سخت، کل سيستم عامل دچار وقفه نگردد و آسيب به همان قسمت محدود شود. تمامی شاخه هایی که در بالا توضيح داده شد، می توانند در پارتيشن های جداگانه قرار داده شوند. ولی ضرورتی ندارد.
پارتيشن swap
هنگام نصب لينوکس، پارتيشنی به اسم swap می سازید. کاربرد این پارتيشن چيست؟ این پارتيشن که تحت ساختار سيستم فایل جایی متصل نمی شود، محل قرارگيری swapping file لينوکس که همان حافظه مجازی روی دیسک سخت است، می باشد. بهتر است حجم آنرا برابر یا ٢ برابر حافظه سيستم خود تعيين نمایيد.
با سلام
سيستم فایل هر کامپيوتر، امکان ذخيره سازی فایل ها و اطلاعات را روی آن فراهم می سازد. هنگامی که از داخل برنامه واژه پرداز خود سندی را ذخيره می کنيد،
این سيستم فایل است که تعيين می کند سند چگونه و کجا ذخيره شود.
ابزارهای ذخيره سازی مانند فلاپی دیسک ها، دیسک های سخت، درایوهای Zip درایوهای ،CD-ROM و... تا قبل از اینکه سيستم عامل سيستم فایل را روی آنها تشکيل دهد، قابل استفاده نيستند.
سيستم فایلهای گوناگونی برای سيستم عامل های مختلف از جمله ویندوز و سيستم عاملهای مبتنی بر یونيکس و لينوکس ارائه
شده اند که در مورد ویندوز این سيستم فایلها عبارتند از :
انواع سيستم های فايل در ويندوز
1.FAT16 : در سيستم عامل داس استفاده می شد.
2.FAT32 : از ويندوز ٩۵ تا me استفاده می شد.
3.NTFS 4.0 : در سيستم هایnt 4.0 استفاده می شد.
4.NTFS های جدید : از ویندوز 2000 به بعد استفاده میشوند.
انواع سيستم های فايل در یونيکس و لينوکس
اما بحث اصلی ما درمورد سيستم فایلهای مبتنی برلينوکس است که برخی از آنها عبارتند از: ext2، ext3، xfs، reiserfs و غیره...
این سيستم فایل ها در جزئيات فنی دارای تفاوت هایی با هم هستند ولی از نظر ساختاری که ایجاد می کنند مشابه بوده و تفاوت
چندانی باهم ندارند. در این مقاله ما وارد جزئيات فنی هر نوع از سيستم فایلها نشده و تنها ساختار آنها را بررسی خواهيم کرد.
سيستم فایل یا درخت؟
سيستم فایل سيستم عامل های مبتنی بر یونيکس و لينوکس بصورت یک درخت وارونه پياده سازی شده است. در یونيکس و لينوکس دیگر شما چيزی به نام درایوهای A، C و ... ندارید.
تمام ابزارها و سيستم فایلها شاخه هایی از این درخت وارونه هستند. مرکز این درخت ریشه یا root نام دارد که بالاترین سطح سيستم فایل را تشکيل می دهد.
زیر ریشه، پوشه هایی قرار دارند که سایر قسمت های سيستم فایل را تشکيل می دهند . سيستم فایل از تعداد زیادی پوشه تشکيل شده است که این پوشه ها تقریبا در تمامی سيستم عامل های مبتنی بر یونيکس و لينوکس مشترک هستند.
اکنون به تشریح تک تک این شاخه ها پرداخته و در ميان آن توضيحات اضافه را به شما ارائه خواهم کرد.
پارتيشن ها
در سيستم فایل سيستم عامل های مبتنی بر لينوکس و یونيکس، دیسک های سخت می توانند پارتيشن های متعددی داشته باشند. در این صورت هر پارتيشن دارای یک نقطه اتصال یا mount point می باشد که در آن نقطه به درخت سيستم فایل متصل میشود. مثلا می توانيد اطلاعات کاربران سيستم را در یک پارتيشن جداگانه ذخيره نموده و نقطه اتصال آنراhomeتعيين کنيد که محل قرارگيری اطلاعات کاربران است و به همين ترتيب.
بخش های درخت سيستم فایل
اکنون به بررسی تک تک شاخه های سيستم فایل می پردازیم. توجه داشته باشيد که دسترسی به اکثر این شاخه ها فقط توسط کاربر
ریشه امکان پذیر است.
- شاخه bin : در این شاخه، دستورات سيستم عامل که برای تمام کاربران قابل دستيابی هستند و برخی دستورات مدیریتی سيستم قرار می گیرند.
- شاخه boot : این شاخه که می تواند در یک پارتيشن جداگانه بوده و به پوشه boot متصل شده باشد، حاوی برنامه راه نداز بوت سيستم عامل می باشد. مانند Lilo و Gurb
- شاخه dev : محل قرارگيری نقطه دسترسی های ابزارهای سخت افزاری است. مثلا تمام پورت ها، پارتيشن ها و... در اینجا دارای یک فایل هستند. برای مثال فایل dev/fd0 نشاندهنده فلاپی درایو سيستم است و به همين ترتيب. بسياری از برنامه های کاربردی از این فایلهای دسترسی برای خواندن و نوشتن داده ها بر روی ابزار مورد نظرشان استفاده می کنند. مثلا یک برنامه کاربردی فایل dev/fd0 را باز کرده و در ان مینویسد.در حقيقت اطلاعات روی درایو فلاپی و دیسکی که در آن قرار دارد، نوشته خواهد شد.
- شاخه etc : در این شاخه فایل های پيکربندی برنامه های سرویس دهنده و برخی فایلهای سيستمی دیگر قرار می گيرند. مثلا فایل پيکربندی سرویس دهنده وب آپاچی در سيستم های دبيان در etc/apache/http.conf قرار دارد و به همين ترتيب.
-شاخه home : در این شاخه دایرکتوری های خانگی کاربران سيستم و اطلاعات آنها قرار می گيرد. بهتر است این شاخه در یک پارتيشن جداگانه قرار گرفته و متصل شود. این کار حفاظت از داده های کاربران را بالاتر خواهد برد. ضمنا در صورت نياز به فرمت و نصب مجدد سيستم، اطلاعات کاربران دست نخورده باقی مانده و پس از نصب مجدد، کليه تنظيمات شخصی و اطلاعات آنها بدون تغيير باقی خواهند ماند.
- شاخه lib : این شاخه همانطور که از نام آن پيداست، محل قرار گيری فایل های کتابخانه برنامه ها است. این کتابخانه ها توسط برنامه های :lib -شاخه
کاربردی و ابزارهای برنامه نویسی بکار گرفته می شوند.
- شاخه mnt : این شاخه معمولا دارای زیرشاخه هایی مانند floppy و cdrom بوده و محل اتصال سنتی درایوهای فلاپی و CD-ROM می باشد. همچنين پارتيشن ها دیگر دیسک سخت را نيز می توانيد در این شاخه متصل نمایيد. البته اجباری به این کار وجود ندارد. مثلا در سيستم های مبتنی بر دبيان، درایوهای فلاپی و CD-ROM در شاخه floppy و cdrom که در زیر ریشه قرار دارند، متصل می شوند. اتصال و برداشتن اتصال پارتيشن ها و درایوها با استفاده از دستور mountصورت می گيرد. اشتراکات شبکه را نيز می توانيد در این شاخه متصل نمایید.
- شاخه proc : این شاخه یک سيستم فایل مجازی است که برخی اطلاعات مربوط به سيستم و هسته از آن قابل دستيابی می باشد. مثلا فایل version در این شاخه حاوی اطلاعات هسته سيستم عامل مانند نسخه آن و ... می باشد.
- شاخه sbin : دستورات و برنامه های مدیریتی سيستم در این شاخه قرار می گيرند که مخصوص کاربر root است.
- شاخه tmp : محل قرارگيری برخی فایلهای موقتی برنامه های کاربردی است.
- شاخه usr : بسياری از برنامه های کاربردی در این شاخه نصب می شوند. مثلا Xwindows در این شاخه قرار دارد. همچنين برخی دستورات و دستورات مدیریتی نيز در مسيرهای usr/bin و usr/sbin قرار میگیرند.
- شاخه var : این شاخه که معمولا در کامپيوترهای سرویس دهنده در یک پارتيشن جداگانه قرار می گيرد، مخصوص برنامه های سرویس دهنده ای مانند وب و FTP و بانکهای اطلاعاتی است. مثلا فایل های مربوط به یک وب سایت می توانند در var/www قرار گيرند. به دليل اینکه در برخی از حملات DOS
دیسک سخت سيستم با فایل های آشغال پر می شود، این شاخه را در یک پارتيشن جداگانه قرار می دهند که در صورت قرارگيری تحت حمله و پرشدن احتمالی دیسک سخت، کل سيستم عامل دچار وقفه نگردد و آسيب به همان قسمت محدود شود. تمامی شاخه هایی که در بالا توضيح داده شد، می توانند در پارتيشن های جداگانه قرار داده شوند. ولی ضرورتی ندارد.
پارتيشن swap
هنگام نصب لينوکس، پارتيشنی به اسم swap می سازید. کاربرد این پارتيشن چيست؟ این پارتيشن که تحت ساختار سيستم فایل جایی متصل نمی شود، محل قرارگيری swapping file لينوکس که همان حافظه مجازی روی دیسک سخت است، می باشد. بهتر است حجم آنرا برابر یا ٢ برابر حافظه سيستم خود تعيين نمایيد.